Το Έλατο των Χριστουγέννων

Τα Χριστούγεννα αποτελούν χωρίς αμφιβολία την πιο εορταστική και την αγαπημένη περίοδο μικρών και μεγάλων. Η έναρξη της εορταστικής περιόδου σηματοδοτείται με τον στολισμό του σπιτιού, που παραδοσιακά γίνεται του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και διαρκεί μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου. Το σημαντικότερο μέρος αυτού του στολισμού δε αποτελεί το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με τα λογής λογής παιχνίδια, τις γιρλάντες, τα λαμπάκια και το μεγάλο αστέρι  ή το αγγελάκι στην κορυφή.

Την τελευταία δεκαετία βλέπουμε να κυριαρχεί η τάση να στολίζονται φυσικά δέντρα τα Χριστούγεννα. Παραγωγοί από τον Ταξιάρχη της Χαλκιδικής κατακλύζουν την Αττική με τα καλλιεργούμενα δέντρα τους σε διάφορα μεγέθη και κόστη για κάθε βαλάντιο. Εκτός όμως από τα κομμένα έλατα, μια εξαιρετική επιλογή και σαφώς πιο οικολογική, αποτελούν τα έλατα σε γλάστρα που μπορούμε να βρούμε σε όλα σχεδόν τα φυτώρια και γεωπονικά κέντρα.

Ποικιλίες

Τα είδη έλατου που διατείθενται περισσότερο  στα φυτώρια την εποχή πριν τα Χριστούγεννα και που χρησιμοποιούνται για τον στολισμό είναι το έλατο της Κεφαλονιάς (Abies cephalonica), το υβριδογενές έλατο της Μακεδονίας (Αbies x borisii-regis), το έλατο του Καυκάσου (Abies Normandiana), η κωνική ερυθρελάτη ή πισέα (Picea glauca “Conica”) και το λεγόμενο μπλε έλατο (Picea pungens “Glauca Globosa”).

Σε νοτιότερες περιοχές όπου οι κλιματικές συνθήκες δεν ευνοούν την ανάπτυξη του έλατου, μπορούμε να επιλέξουμε τον χαμαικυπάρισσο ελγούντι (hamaecyparis lawsoniana “Elwoodii”), την αρωκάρια (Arocaria excelsa), τον κέδρο (Cedrus sp.) ή τις τούγιες για να στολίσουμε ένα φυσικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο το οποίο μετά θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε στη γλάστρα ή θα το μεταφυτεύσουμε στον κήπο.

Καλλιέργεια στη γλάστρα – Φροντίδα του φυτού

Εφόσον επιλέξουμε να στολίσουμε ένα φυσικό έλατο σε γλάστρα, είναι πολύ σημαντικό να προσέξουμε ορισμένες λεπτομέρειες ώστε να εξασφαλίσουμε την ευζωία του φυτού μας. Δεδομένου ότι τα έλατα ευδοκιμούν σε δροσερές περιοχές κι έχουν αναπτυχθεί σε εξωτερικούς χώρους, καλό θα ήταν το φυτό μας να μην τοποθετηθεί απευθείας μετά την αγορά του στο σημείο όπου θα στολιστεί. Επιλέγουμε ένα εσωτερικό, φωτεινό, μη θερμαινόμενο χώρο όπως ένα γκαράζ ή μία αποθήκη, όπου θα παραμείνει το φυτό μας για τουλάχιστον μία ημέρα πρωτού το φέρουμε μέσα στο σπίτι. Επίσης, για την τοποθέτηση του εντός του σπιτιού επιλέγουμε μία ηλιόλουστη θέση, απομακρυσμένη όσο περισσότερο γίνεται από πηγές θερμότητας.

Το έλατο μας καλό θα είναι να παραμείνει σε εσωτερικό χώρο για περίπου δύο εβδομάδες μόνο και σε καμία περίπτωση περισσότερο από είκοσι μέρες. Όταν έρθει η ώρα να το βγάλουμε ξανά σε εξωτερικό χώρο, φροντίζουμε να μεσολαβήσει τουλάχιστον μία ημέρα ακόμα σε εσωτερικό χώρο χωρίς θέρμανση ώστε να μην στρεσαριστεί το φυτό από την απότομη θερμοκρασιακή μεταβολή του περιβάλλοντος. Στον κήπο επιλέγουμε να τοποθετήσουμε την γλάστρα μας ( ή να μεταφυτεύσουμε το φυτό μας αργότερα την άνοιξη) σε θέση κοντά σε ψηλότερα φυλλοβόλα δέντρα ώστε να έχει επαρκή φωτισμό το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι.

Το πότισμα του έλατου μας για όσο διάστημα το έχουμε μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι συχνό. Ποτίζουμε δύο φορές την εβδομάδα, ελέγχοντας πάντα την υγρασία του εδάφους στα πρώτα τρία εκατοστά της γλάστρας μας, με κρύο νερό στο οποίο μπορούμε ορισμένες φορές να προσθέσουμε παγάκια για να δροσίσουμε το φυτό. Αφού το φυτό μας εγκατασταθεί σε εξωτερικό χώρο, τα ποτίσματα κατά τη διάρκεια του χειμώνα γίνονται εβδομαδιαία, με τη συχνότητα τους να ανεβαίνει την άνοιξη και να φτάνει ακόμα και τις τρεις φορές την εβδομάδα κατά τους θερινούς μήνες.

Την άνοιξη μεταφυτεύουμε το έλατο μας σε μεγαλύτερη γλάστρα για να το βοηθήσουμε να αναπτυχθεί ή το μεταφυτεύουμε σε σταθερή θέση στον κήπο εάν υπάρχει η δυνατότητα. Επίσης, από την άνοιξη ξεκινάμε να παρέχουμε κατάλληλο υγρό λίπασμα στο φυτό μας με συχνότητα μία φορά το μήνα.

Επιλογή του κατάλληλου έλατου

Όπως σε κάθετι που επιθυμούμε να αγοράσουμε, έτσι και όταν πρόκειται να αγοράσουμε έλατο σε γλάστρα, υπάρχουν ορισμένοι κανόνες για την επιλογή του προϊόντος εκείνου που είναι ποιοτικό και θα κρατήσει.

Είναι πολύ σημαντικό για να διατηρηθεί το φυτό μας να έχει ένα καλό και εύρρωστο ριζικό σύστημα. Προτιμάμε ένα έλατο που βρίσκεται στην γλάστρα παραγωγής του και το καταλαβαίνουμε από το γεγονός ότι ξεπροβάλλουν ρίζες από τις τρύπες αποπστράγγισης της γλάστρας. Τα κομμένα έλατα και τα έλατα που κόπηκε η ρίζα και μπήκαν σε μικρή γλάστρα για να μειωθεί το κόστος τους, δεν αντέχουν για πολλές μέρες, χάνουν το χρώμα τους και ρίχνουν τις περισσότερες βελόνες του φυλλώματος κατά την περίοδο των γιορτών.

Ένας ακόμη παράγοντας για την επιλογή του δέντρου μας είναι το φύλλωμα του. Προσέχουμε ώστε το φύλλωμα στο σύνολο του να έχει βαθύ χρώμα, χωρίς αποχρωματισμούς ή καφέ μεταχρωματισμούς. Το βαθύ, ομοιόμορφο χρώμα του φυλλώματος υποδηλώνει ένα φυτό που έχει αναπτυχθεί με επάρκεια θρεπτικών συστατικών, είναι υγιές και δεν έχει υποστεί κάποιο στρές. Επίσης ελέγχουμε την ελαστικότητα των βελονών χαϊδεύοντας απαλά τις βελόνες αντίθετα με την φυσική τους κατεύθυνση. Στα κλασσικά έλατα (ποικιλίες abies) δεν πρέπει να πέφτουν βελόνες και πρέπει να επανέρχονται στην αρχική τους θέση, ενώ στις ερυθρελάτες (picea) οι βελόνες πρέπει να μας τσιμπάνε και να μην σπάνε με απαλή πίεση.

Παρατηρώντας τον κορμό του έλατου που πρόκειται να προμηθευτούμε, εκείνος πρέπει να δείχνει καθαρός και υγιής. Όταν μάλιστα εκείνος εμφανίζει μικροσκοπικές βελόνες είναι σημάδι ότι το δεντράκι είναι ιδιαίτερα εύρρωστο και δυναμικό.

Τέλος, εξετάζουμε την ποικιλία του έλατου που θα επιλέξουμε. Τα Abies nordmann ή nordmanniana είναι από τις καλύτερες και πιο ανθεκτικές ποικιλίες, ενώ οι ερυθρελάτες-πικέες προσαρμόζονται λίγο καλύτερα στην ζέστη του σπιτιού και διατηρούνται λίγο πιο εύκολα, μετά τις γιορτές, στο κλίμα της Αττικής.

Έξτρα Πληροφορία

Τα έλατα αναπτύσσονται αργά. Δεν απαιτούν κλάδεμα εκτός ίσως από ελάχιστες περιπτώσεις. Κλαδέψτε μόνο όταν κάποιο κλαδί ξεφεύγει από το σχήμα του φυτού ή έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από μια κορυφές.

Τα προς πώληση δεντράκια έχουν ύψος 1,25 – 1,50 μ. και 1,50 – 175 μ. Υπάρχουν και έλατα με μεγαλύτερο ύψος, αλλά προορίζονται κυρίως για εργασιακούς και δημόσιους χώρους.

Πιο αντισυμβατικές επιλογές για χριστουγεννιάτικα δεντράκια είναι o φίκος μπέντζαμιν καθώς και τα εσπεριδοειδή (λεμονιά, πορτοκαλιά ή κουμ-κουάτ) σε γλάστρα με μπόλικους καρπούς.