Πορτοκαλιά (Citrus sinensis) Η πορτοκαλιά είναι αειθαλές καρποφόρο δέντρο και ανήκει στα ασπεριδοειδή. Το μέγιστο ύψος της σε πλήρη ανάπτυξη δεν θα ξεπεράσει τα δέκα μέτρα, με μέγιστη διάμετρο κόμης τα πέντε μέτρα. Τα κλαδιά της πορτοκαλιάς σχηματίζουν γωνίες και απλώνουν, είναι κυλινδρικά και έχουν ελαστικότητα. Έτσι μπορούν να αντέχουν αρκετά μεγάλο βάρος καρπών αν και λυγίζουν. Τα φύλλα της είναι μετρίου μεγέθους, πλατιά, λεία, στιλπνά και φέρουν μίσχους με πτερύγια. Κατά το μήνα Απρίλιο κάποια από τα παλιά φύλλα πέφτουν και αντικαθίστανται από καινούργια. Τα άνθη της είναι λευκά, αρκετά μεγάλα και εύοσμα, βγαίνουν δε την άνοιξη και το καλοκαίρι μεμονωμένα από τους βλαστούς. Από τα άνθη αυτά δένουν καρποί σε μικρό ποσοστό, ενώ τα περισσότερα πέφτουν. Μια καρπόδεση της τάξης του δέκα τοις εκατό των παραγώμενων ανθέων κρίνεται ως ικανοποιητική παραγωγή για το δέντρο μας. Η πορτοκαλιά αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες και προστατευμένες από τους ανέμους και τον παγετό θέσεις φύτευσης. Χρειάζεται συστηματικές αρδεύσεις, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, και λιπάνσεις. Σημαντικό είναι και το ετήσιο κλάδεμα του δέντρου ώστε να αραιώνεται το πυκνό του φύλλωμα και με τον σωστό αερισμό να αποφεύγονται οι προσβολές από κοκκοειδή και μύκητες. Οι πορτοκαλιές διακρίνονται στις κοινές ποικιλίες, τις ομφαλοφόρες, τις αιματόχρωμες και τις γλυκόχυμες.
Ποικιλία | Χαρ/κά καρπού | Ωρίμανση καρπού |
Άρτας | Καρποί σφαιρικοί με λεπτό περικάρπιο και υπόξινη γεύση. Εξαιρετικά αρωματικοί. | Ιανουάριο |
Χανίων | Μεγάλοι ωοειδείς καρποί με φλούδα που αφαιρείται εύκολα, πολύ νόστιμη σάρκα με πλούσιο χυμό. | Δεκέμβριο |
Χίου | Δίνει μικρούς καρπούς. Ο καρπός της έχει πολλά σπόρια, λίγο χυμό και είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη μεταφορά. | Μέσα Νοεμβρίου |
Ναβαλίνα | Η φλούδα είναι λεία, με μικρό ομφαλό (ομφαλοφόρο), το μέγεθος του καρπού είναι μέτριο προς μεγάλο και το σχήμα του ελαφρά ωοειδές. Σε σχέση με τα Μέρλιν έχουν κάπως λιγότερο γλυκιά γεύση αλλά μας δίνουν περισσότερο χυμό και δεν έχουν κουκούτσια. | Οκτώβριο έως Ιανουάριο |
Μέρλιν | Είναι η περισσότερο καλλιεργούμενη ποικιλία στην Ελλάδα. Τα Μέρλιν είναι μεγάλα και σφαιρικά, χωρίς κουκούτσια, με μεγάλο ομφαλό και έντονα πορτοκαλί χρώμα φλούδας. Η σάρκα τους είναι ευχάριστη γλυκιά και τραγανή, με ιδιαίτερο άρωμα αλλά αν τα στύψουμε δε βγάζουν πολύ χυμό. | Νοέμβριο και ως Μάρτιο |
Σαλουστιάνα | Είναι μεσαίου μεγέθους, με φλούδα μετρίου πάχους και χρώμα τυπικό πορτοκαλί. Η σάρκα τους είναι μαλακή με ελάχιστα ή καθόλου κουκούτσια και η γεύση τους γλυκιά και ευχάριστη ενώ δίνουν πλούσιο χυμό. | Τέλη Νοεμβρίου |
Βαλέντσια | Μεσαίο μέγεθος, επίμηκες προς σφαιρικό σχήμα, παχύ και χοντρό φλοιό, ελάχιστα κουκούτσια με ευχάριστη και υπόξινη γεύση. Για χυμοποίηση ή νωπή κατανάλωση. | Μάρτιο-Απρίλιο
Oι καρποί παραμένουν στο δέντρο ως τον Σεπτέμβριο και σε κάποιες δροσερές περιοχές ως και τον Νοέμβριο. |
Σαγκουίνι | Λόγω της παρουσίας ανθοκυανών έχουν κόκκινο χρώμα στο φλοιό, στη σάρκα και στο χυμό τους, ιδιαίτερα στις πιο κρύες περιοχές. Πρόκειται για μεσαίου μεγέθους πορτοκάλια, σχήματος σφαιρικού προς ελλειψοειδές, με καθόλου ή λίγα κουκούτσια και δίνουν πλούσιο χυμό αν τα στύψουμε. Λόγω κλιματικών παραγόντων, κάποιες φορές ο κόκκινος χρωματισμός δεν είναι ομοιόμορφος σε όλη την έκταση του καρπού. | Δεκέμβριο (Moro)
Φεβρουάριο (Tarocco) |
Ντόλτσο | Ποικιλία που έχει πλούσιο χυμό και είναι πολύ γλυκά πορτοκάλια ειδικά για παιδιά αλλά όχι πολύ καλή γεύση για νώπή κατανάλωση . | Δεκέμβριο |